Auteur: Michel Draisma

We vragen nog héél even je geduld. De start van de verkoop van de woningen verschuift namelijk: van het begin naar het eind van de zomer.

Optimistisch als we zijn, blijkt er toch nog te veel werk aan de winkel te zijn om nog voor de zomervakantie in verkoop te kunnen gaan. Tot aan de bouwvakantie werken we onverstoord door om zoveel mogelijk voorbereidingswerk af te hebben. Na de bouwvak pakken we het meteen weer op.

We gaan ervoor om in september te kunnen starten met de verkoop van de woningen.

Aan de Oude Vissershaven krijgt ’t Suikerwerk elf kadewoningen. Deze huizenrij leunt als het ware tegen de historische binnenstad van Bergen op Zoom aan. En dat is te zien aan het ontwerp van deze woningen. Die hebben namelijk een dikke, vette knipoog naar de historische panden ‘aan de overkant’.

Elke twee of drie woningen hebben een andere gevel. Dat versterkt het gevoel dat de woningen er altijd al gestaan hebben. Maar aan de binnenkant is de historie gelukkig ver te zoeken. De kadewoningen zijn vanbinnen modern, comfortabel, met 140 m² lekker ruim en hebben standaard vier slaapkamers. Hier word je ’s ochtends wakker met het water van de Oude Vissershaven voor je deur, terwijl de eerste zonnestralen door de volwassen bomen doorpiepen.

Aan de achterkant van de woning is het mogelijk een uitbouw te plaatsen van 1,20 of 1,80 meter. De zonnige achtertuin van circa 6 meter diep op het zuidwesten biedt genoeg plek voor een fijne loungebank of een grote eettafel. Meer privéruimte heb je eigenlijk ook niet nodig, want in de aangrenzende, gemeenschappelijke binnentuin vind je plenty groen. Compleet met speelvoorzieningen voor kinderen. Die zie je pas weer als ze trek krijgen of moeten plassen.

Dezelfde indeling, ander uiterlijk
Vind je de architectuur van de stadswoningen aan de Spirituslaan toffer, geen punt. In dit deel van ’t Suikerwerk bevinden zich twee stoere, industriële woningen met precies dezelfde indeling als de kadewoningen. Deze woningen hebben alleen een andere ligging (op het zuidoosten) én de grootte van de tuin is anders.

Behoud van de bomen
Aan de Oude Vissershaven staat een prachtige dubbele rij volwassen bomen. Samen met de gemeente werken we eraan om die te behouden. De parkeerplaatsen die hier voorzien waren, krijgen een andere plek. Wordt vervolgd, dus.

Plattegrond
Op bijgaande plattegrond krijg je een indruk van de basisuitvoering van de 3-laagse kadewoning.

Dé smaakmaker van dit nieuwbouwproject is zonder twijfel de binnentuin. In ’t Suikerwerk geen parkeerplaatsen op het binnenterrein, maar een fijne gemeenschappelijke plek voor alle bewoners. Marlies van Diest, de ontwerpster van de binnentuin, beschrijft in dit blog wat je straks kunt verwachten van de Suikerbuik.

Wie een rondje om het ontwerp van ’t Suikerwerk maakt, valt meteen de gevarieerde architectuur op. De 55 woningen lopen in elkaar over van stoere appartementen en statige kadewoningen naar industriële eengezins- en vriendelijke, levensloopbestendige woningen.

“Ik heb me laten inspireren door de geschiedenis van de omgeving, waar je nog steeds oude resten van ziet”, vertelt Job Beerthuizen, architect van ’t Suikerwerk. “Sommige zijn heel goed bewaard gebleven, zoals de voormalige getijdenmolen aan de Oude Vissershaven en de schoorsteen van de alcoholfabriek van Nedalco aan de Spirituslaan. Andere liggen onder de grond, maar zijn er nog wel degelijk. Zoals de resten van het Zwanengat, een oude getijdensluis.”

Mini-ecosysteem
Centraal in de tuin komt een wadi die het regenwater van de daken verzamelt en vertraagd afvoert richting de Oude Vissershaven. De wadi is ook een drinkplaats voor vogels en daarmee een belangrijk onderdeel van het kleine, maar robuuste ecosysteem dat we hier willen bouwen. Hekken met klimplanten langs de tuinen en speciaal daarvoor ontworpen schuurtjes bieden nestplaatsen voor vogels en vleermuizen. In het vroege voorjaar bloeiende Prunussen en de zomerbloeiende bijenboom bieden voedsel voor bijen en vlinders. Zij vinden in de stapelmuur – samen met andere insecten – een heerlijk plekje om te schuilen. Halfverharde paden, grasruigtes en enkele heestergroepen met onder meer de inheemse kruipwilg geven ruimte voor natuurlijke verwildering.

Speelplek
De Suikerbuik wordt ook een plek om te spelen. Bij de wadi komt een waterpomp met put waar kinderen het regenwater zelf kunnen oppompen. Een glijbaan en kruiptunnel maken het avontuur compleet.

Overblijfselen van de middeleeuwse getijdenhaven, resten van vestingwerken, een achtergebleven fabrieksschoorsteen uit het begin van de twintigste eeuw. Op de plek waar in Bergen op Zoom ’t Suikerwerk gebouwd gaat worden, heeft de geschiedenis haar sporen duidelijk achtergelaten. Meer dan genoeg inspiratiemateriaal dus voor architect Job Beerthuizen van architectenbureau Van Manen. Hij ontwierp een veelzijdige, uitnodigende buurt die naadloos in de bestaande omgeving opgaat.

Wie een rondje om het ontwerp van ’t Suikerwerk maakt, valt meteen de gevarieerde architectuur op. De 55 woningen lopen in elkaar over van stoere appartementen en statige kadewoningen naar industriële eengezins- en vriendelijke, levensloopbestendige woningen. “Ik heb me laten inspireren door de geschiedenis van de omgeving, waar je nog steeds oude resten van ziet”, vertelt Job Beerthuizen, architect van ’t Suikerwerk. “Sommige zijn heel goed bewaard gebleven, zoals de voormalige getijdenmolen aan de Oude Vissershaven en de schoorsteen van de alcoholfabriek van Nedalco aan de Spirituslaan. Andere liggen onder de grond, maar zijn er nog wel degelijk. Zoals de resten van het Zwanengat, een oude getijdensluis.”

Knipoog naar oude suikerfabrieken
Voor de appartementen op de kop van ’t Suikerwerk, aan de Oude Vissershaven en de Wittoucksingel, koos Job voor een dikke knipoog naar het industriële verleden van de plek. “Ik heb goed gekeken naar oude archiefbeelden van de vroegere suikerfabrieken in Bergen op Zoom, zoals De Zeeland. De metselwerkarchitectuur met togen van de fabrieken uit die tijd zie je terug in het ontwerp. En ook de grote raampartijen met vakverdeling.”

Doorlopende lijn
Waar aan de Oude Vissershaven het appartementendeel stopt, beginnen de kadewoningen met elk hun eigen uitstraling. “Deze huizen vormen een doorlopende lijn met de kadewoningen van de Soete Veste en zijn zo onderdeel van een grotere structuur”, legt Job uit. “Aan de autovrije Wittoucksingel komt een soort hofje met levensloopbestendige woningen met één laag en een kap, en een gelijkvloerse ingang op straatniveau.”

Scherp contrast
Bij het ontwerpen van de tweelaagse starterswoningen aan de Spirituslaan wilde Job een scherp contrast maken met de schoorsteen van de alcoholfabriek en de appartementen aan de overkant van de straat. “Ik heb hier gekozen voor stoer metselwerk met een dik formaat steen. De horizontale lijnen steken mooi af tegen die verticale schoorsteen. Het ‘loading dock’ bij de voordeuren versterkt die horizontale lijn. Kopers van deze woningen kunnen nu of in de toekomst kiezen voor een opbouw, zodat ze hier kunnen doorgroeien.”

Voor iedereen
Door de opzet die Job bedacht heeft, past ’t Suikerwerk naadloos in de omgeving. “‘t Suikerwerk is een blok op zich, maar het staat ten dienste van de plekken waaraan het grenst. Daarmee hebben al die woningen hun eigen kracht. Het mooie is dat daardoor verschillende mensen hier hun thuis kunnen vinden. Van jonge stellen en gezinnen tot empty-nesters. Zo wordt ‘t Suikerwerk een diverse, echt binnenstedelijke plek.”

IJzergieterijen en suikerfabrieken bepaalden lange tijd het stadsbeeld van Bergen op Zoom. In de loop der jaren zijn ze allemaal verdwenen. Maar de stoere, robuuste sfeer van die oude fabrieken komt straks weer helemaal terug in de 2-laagse stadswoningen van ’t Suikerwerk. Woningen waar je nu en later lekker kunt doorgroeien. Ideaal dus als je aan het begin van je wooncarrière staat.

In de 2-laagse stadswoning vind je alles wat je als jong gezin of jong stel nodig hebt. En misschien nog wel meer! Een ruime keuken en woonkamer, drie slaapkamers, een complete badkamer én – heel fijn – een aparte ruimte voor de wasmachine en droger. In de berging in de achtertuin is plek zat om fietsen, kampeergerei, gereedschap, verjaardagsslingers en allerlei andere spullen die je niet elke dag gebruikt op te bergen. Wil je toch nu al wat meer ruimte, dan kun je kiezen voor een uitbouw. En heb je later behoefte aan nóg meer plek, geen probleem. Dan ga je gewoon de lucht in, met een opbouw op het dak. Óf gebruik je vooruitziende blik en neem een kijkje bij de twee 3-laagse woningen op de kop van dit huizenblok.

Lekker stoer
Wat opvalt aan de 2-laagse stadswoning is de stoere, robuuste uitstraling. De donkere, wat dikkere baksteen en de opvallende details in het metselwerk zijn regelrecht geïnspireerd op de oude fabrieken die hier vroeger stonden. Aan de voorkant komt bij elke twee woningen een stevig ‘loading dock’. Dit is de opgang naar je huis, maar ook een héérlijk plekje om van de laatste avondzon te genieten. Via de achtertuin – die op het zuidoosten ligt – kun je zonder trap je woning in komen. De achtertuin grenst aan de achterkant aan de gemeenschappelijke binnentuin, De Suikerbuik. Een fijne, groene en bloemrijke plek. Om de kinderen hoef jij je hier niet druk te maken. Die kunnen veilig spelen terwijl jij een gezellig praatje met de buren maakt.

Bijzondere overbuurman
Aan de Spirituslaan heb je trouwens een héél bijzondere overbuurman. Aan de overkant van de straat staat nog trots de Spiritus, het laatste overblijfsel van de oude Nedalco-fabriek. Een mooi stukje industrieel erfgoed. Én een handig landmark als je het een keer laat hebt gemaakt. Zodra je de straat in komt en die 63 meter hoge schoorsteen ziet, weet je: ik ben thuis!

Op onderstaande plattegrond krijg je een indruk van de 2-laagse stadswoning.